وەک ئەزانین کۆمپیوتەر یان هەر ئامێرێکی تر خۆی لە خۆدا کۆمەڵە ئامێرێکی تەمەڵن و ناتوانن بێ هاوکاری ئێمەی مرۆڤ هیچ فرمانێک ئەنجام بدەن بۆیە مرۆڤیش لەرێگەی زمانەکانی پرۆگرام سازی بێ گومان ئامێرەکانیش وەک مرۆڤ زمانی خۆیان هەیە وا لە ئامێرەکان دەکەن کە کارەکان ئەنجام بدەن
زۆر زمانی پرۆگرام سازی هەیە ئێمە لێرە باسی چەن زمانیکی کەم دەکەین لەوانە ….
زمانی “سی ” C
زمانی C زمانیکی جیهانیە و سەرتاکانی ۷۰ـاکان ئەم زمانە داهێنرا لە لایەن (كن تومسون، براين كرنيغان، ودينيس رتشي) لە ڕاستیدا دروست کرا تاکو کاری پێ بکرێ لە ژێر سیستەمی یۆنیکس دا ، بەڵام دواتر بە شێوەیەکی بەرچاو گەشەی سەند و لە لایەن زۆرێک لە پرۆگرام سازەکان کاری پێ کرا ، زمانی C ئەو زمانەیە کە هەردوو زمانی ++C و جاڤای پی بنیاد نراوە .
زمانی ” سی پڵەس پڵەس ” ++C
++C بە سی پڵەس پڵەس ئەخوێندرێتەوە و بيارن ستروستروب گەشە پێدەری ئەم زمانەیە، سی پڵەس ئەو زمانی پرۆگرام سازیەیە کە بۆ جۆرەها کار بە کار دێت و بە تەواو کەری زمانی C دا دە نرێت ، زۆرینەی پرۆگرام سازەکان بەباشترین زمانی دا دەنێن بۆ مامەڵە کردن لە گەڵ پرۆگرامە ئاڵۆزەکاندا وە مامەڵە کردن لە پێکهاتە رەقەکانی کۆمپیوتەردا ئەمەش بە هۆی ئەوەی کە لە جێبەجێ کردنی فرمانەکاندا خێرا ترە و جیاوازێکی زۆری نیە لەگەڵ زمانی سی دا ،
زمانی “جاڤا ” Java
زمانی جاڤا لە ساڵی ۱۹۹۲ لە لایەن جيمس جوسلينج داهێنرا لە کاتی کار کردن دا لە کۆمپانیای صن ميكروسيستمز ، زمانی جاڤا بە زمانی سی پڵەس پڵەس نوسراوەتەوە ، سەرەتا جاڤا ناوی (داری ئاواک) بوو ئەوەش بە واتای دار (بەڕوو)دێت بۆیە ئەم ناوەی لێ نابوو چونکە جیمس هەموو ڕۆژێک لە پەنجەرەی ئۆفیسەکەی لەکۆمپانیای صن ميكروسيستمز ئەو دارەی ئەبینی دواتر ناوی زمانی ئاواک ـی گۆری بو جاڤا ،
زمانی “بايثون” Python
زمانی بايثون لە لایەن (جويدو فان روزوم) لەسەرەتای ٨۰ـاکان دەس بەکار بون بۆ دروست کردنی و ساڵی ۱۹۹۱بە تەواوی خرایە کار و کاری پێ کرا ، جويدو فان روزوم زانستەکانی کۆمپیوتەری لە ئەمستردام ، بايثون بە زمانی C داڕێژراوە
زمانی “روبي” Ruby
زمانی روبی یان زمانی ئەڵماس ۲٤ـی فبرایرـی ۱۹۹۳ دە س بە دروست کردنی کراو لە ساڵی ۱۹۹٥ بەردەست خرا، روبی لە لایەن (يوكيهيرو ماتسوموتو)ـی یابانی دارێژراوە ، سە رەتا زمانی روبی ناسراو نەبوو تاکو ساڵی ۲۰۰٥ دافيد هاينماير هانسون پرۆگرامی وب روبی پێ دروست کرد و ناو بانگی بو زمانی روبی پەیدا کرد .
زمانی “بيرل” Perl
perl کورت کراوەی ( Practical Extracting and Reporting Language ) ـە لەساڵی ۱۹٨۷ لە لایەن لاری ووڵ دارێژرا ، پیرڵ زمانیکی سەرچاوە کراوەیە ،
زمانی “پی ئێچ پی” PHP
php کورت کراوەی ( Hypertext Preprocessor ) ـە ، (راسموس ليردورف ) دروست کەری زمانی پی ئێچ پی ـە و ساڵی ۱۹۹٥ خرایە بەردەست بەکار هێنەرانی ، پی ئێچ پی سەرچاوە کراوەیە و لەلایەن گروپێکی خۆبەخشەوە گەشە بەم زمانە ئەدرێت ، پی ئێچ پی لە سەر (ویندوس ، لینۆکس ) کار دەکات
زمانەکان و بنەماکانی پرۆگرام
ActionScript
ALGOL
Ada
AIML *
Assembly
AutoHotkey
Babel
BASIC
Batchfile
BCPL
Brooks
C
C#
C++
Clojure
COBOL
CoffeeScript
CPL
CSS *
Curl
Curry
D
DarkBASIC
Datalog
dBASE
Dylan
F
F#
FORTRAN
FoxPro
Go
GW Basic
Haskell
HDML
HTML *
ksh
Java
JavaScript
JCL
Julia
LISP
LiveScript
LOGO
Lua
Matlab
MUMPS
Nim
Objective-C
OCaml
Pascal
Perl
PHP
Pick
PureBasic
Python
Prolog
QBasic